اکسباکس ۳۶۰ (به انگلیسی: Xbox 360) در تاریخ ۲۲ نوامبر سال ۲۰۰۵ وارد بازار شد، در ابتدا تیم توسعهدهندهٔ کنسولهای بازی در شرکت مایکروسافت تصمیم داشت کنسول XBOX ۳۶۰ را با نام زنون (Xenon) یا XBOX ۲ به بازار معرفی کند، اما شرکت مایکروسافت برای اینکه طیف اثرگذاری این محصول را بیشتر برای مردم نمایان کند، نام اکسباکس ۳۶۰را بر آن نهاد.

عدد ۳۶۰ با توجه به لگوی رسمی کنسول میتواند واحد درجه داشته باشد که میخواهد مفهوم دربرگیرنده را برای کاربر خود القا کند.به این معنا که کاربر خود را در مرکز دنیای ساختگی توسط این کنسول حس خواهد کرد.
مشخصات اکس باکس ۳۶۰
سازنده: مایکروسافت
نوع: کنسول بازی
نسل: هفتم
واحد پردازش مرکزی: ۳٫۲ گیگاهرتز سه هستهای از نوع POWER PC با ساختار متفارن ساخت آیبیام
واحد پردازش گرافیکی : یک بسته شامل: Custom ATI Xenos 500Mhz + NEC Daughter Die with 10MB eDRAM
حافظه: ۵۱۲MB DDR III
تعداد کنترلها: حداکثر ۴ عدد به صورت بی سیم و ۳ عدد از راه USB
اتصال: ۳ عدد USB + درگاه وای-فای + پورت ۱۰۰BASE-TX اترنت برای اتصال به اینترنت، همچنین سیستم ۲ عدد ورودی برای کارت حافظه اختصاصی دارد.
درایو: DVD Rom 12X با حداکثر سرعت انتقال داده ۱۶٫۵MBps
12x DVD: ۶۶Mbps(dual layer) - ۱۳۲Mbps(single layer) / ۸٫۲ - ۱۶٫۵MBps
فروش: 67 میلیون عدد (تا پابان 11,6،2012)
پرفروشترین بازی: بازی هیلو ۳ با فروش بیش از ۱۷٫۷ میلیون نسخه تا سه ژانویه ۲۰۰۸ است.
ریجنها: اکس باکس ۳۶۰ در ریجنهای مختلف از جمله pal, ntsc, uc و ntsc-j ارائه میشود.
بستههای ارائه شده
این کنسول در ابتدا به صورت دو مدل CORE PACK و PREMIUM PACK به بازار عرضه شد که مدل CORE PACK این کنسول فاقد هارد درایو و هدست و دستههای بی سیم بوده ولی مدل PREMIUM PACK دارای هارد دیسک ۲۰GB و دستههای بی سیم و هدست بود.مدل پرمیوم با ارائه شدن مادر برد فالکون دارای هار ۶۰ گیگابایتی شد.تا این که سر انجام با معرفی مادربرد جاسپر ساخت مدل پرمیوم هم متوقف شد
از مدلهای بعدی که برای این کنسول عرضه شد میتوان به ARCADE PACK و ELITE PACK و Xbox 360 S اشاره کرد.
در مدل ARCADE خبری از هارد نبود ولی به جای آن از یک مموری به ظرفیت ۲۵۶ مگا بایت استفاده شده بود این مدل در اوایل سال ۲۰۰۸ به بازار عرضه شد در این مدل از فناوری ۶۵ نانو متری برای CPU و GPU استفاده شده است.در سال نیمهٔ دوم سال ۲۰۰۹ این مدل دارای ۵۱۲ مگابایت مموری داخلی شد و مموری کارت از پک آن خذف گردید
مدل ELITE را میتوان کاملترین پک این کنسول نامید.رنگ این مدل مشکی میباشد.با ارئهٔ بازی مادرن وارفر دو باندلی از اکسباکس شامل هارد ۲۵۰ گیگا بایتی و دو دسته بیسیم به علاوه یک عدد از بازی مادرن وارفر ارئه شد.این اولین نوع اکسباکس با هارد بیشتر از ۱۲۰ گیگابایت بود.بعدها باندلهای دیگری نیز شامل هارد ۲۵۰ گیگا بایتی مثل باندل فورزا موتور اسپورت ارائه شدند. این کنسول از ابتدای تولید تا به امروز شامل ۳ نوع مادر برد مختلف بوده که آخرین آنها مادر برد جاسپر است که تمامی مشکلات حرارتی در آن بر طرف شده است. اخیراً مایکروسافت مدل جدیدی از اکسباکس را معرفی کرده که شامل فرقهای اساسی با مدلهای پیشین است که در ذیل به آنها اشاره خواهد شد: این مدل ۱۵ درصد کوچکتر از مدلهای پیشین است.دارای هارد داخلی ۲۵۰ گیگا بایتی است. تعداد پورتهای usb در این مدل از سه پورت به ۵ پورت افزایش یافته است.این مدل همچنین دارای wi-fi داخلی است که در باند ۲٫۴ GHz ۸۰۲٫۱۱ b/g/n کار می کند. رنگ کنسول به مشکی براق (مانند رقیبش پلی استیشن ۳) در مقایسه با رنگ مشکی مات مدلهای الیت تغییر یافته است.این مدل همچنین علاوه برداشتن خروجی HDMI دارای خروجی صدای نوری (همانند پلی استیشن ۳) نیز هست. به علاوه دکمههای کنسول از فشاری به تاچ باتن (همانند پلی استیشن ۳ )تغییر یافته است.این مدل همچنین از رم ریدرها نیز پشتیبانی میکند (همانند پلی استیشن ۳)این مدل مدل slim نام گرفته است.جالب اینجاست که تا بهمن ماه سال 1390 هکر ها نتوانسته بودند این کنسول را هک کنند. با تولید این کنسول مایکرو سافت اعلام کرده است تولید باقی مدلها متوقف شده و فقط این مدل تولید خواهد د.در حالی که قیمت این مدل جدید با این همه امکانات اضافی کماکان در خد همان الیت باقیمانده است (۲۹۹٫۹۹ دلار امریکا)و حدود 1050000 تومان ایران.
واحد پردازشگر گرافیکی
واحد پردازشگر گرافیکی این دستگاه پکیج یا بستهای است که از دو بخش مجزا تشکیل گردیده مشتمل بر یک Chip طراحی شده توسط ATI به نام Xenos و یک daughter die ساخت کمپانی NEC که ۱۰ مگابایت حافظه جاسازی شده (eDRAM) دارد.
این پردازشگر مجموعاً از ۳۳۷ میلیون ترانزیستور ساخته شده و در کلاک ۵۰۰ مگاهرتز کار میکند.
به شکرانه این معماری و daughter die واحد پردازشگر گرافیکی توانایی اعمال Anti Aliasing 4X و Motion Blur را بدون کمترین هدر دهی توان پردازشی دارد.
همچنین Xenos اولین پردازشگر گرافیکی بوده که از قابلیت Unified shader model یا مدل سایهزنی یکپارچه استفاده کرده به طوری که قابلیتی شبیه به اون تا یک سال و نیم بعد یعنی در January ۳۰، ۲۰۰۷ که برای اولین بار در GPUهای کامپیوترهای شخصی مورد استفاده قرار گرفت منحصراً در اختیار Xenos بوده.
واحد پردازشگر مرکزی (زنون)
Xenon نام واحد پردازشگر مرکزی در Xbox ۳۶۰ است.اسم کد این پردازنده Waternoose در IBM و XCPU در مایکرو سافت است و بر اساس تکنولوژی Power PC پایه ریزی شده.
این پردازنده متشکل شده از ۳ هسته مستفل ولی متفارن که بر روی یک چیپ جاسازی شدن و هر هسته دو رشته متقارن سختافزاری دارد که مجموعاً میشوند ۶ رشته برای کل CPU و در هر رشته ۱۲۸ دستورالعمل رجیستر ۱۲۸ بیتی دارد.
هر هسته مستقلاً ۳۲KB کشه سطح L۱ و کل پردازنده ۱MB کشه ۲۵۶Bit سطح L۲ یه صورت اشتراک گذاشته شده میان هر ۳ هسته دارد که کشه L۲ در نصف کلاک پردازنده و با پهنای باندی برابر با ۵۱٫۲ گیگابایت بر ثانیه (۲۵۶bit × ۱۶۰۰Mhz) کار میکند.
این پردازنده مجموعاً ۱۶۵ میلیون ترانزیستور دارد که در ابتدا با تکنولوژی ۹۰nm ساخته شده بود ولی قرار است تکنولوؤی ساخت آن تا ۴۵nm ارتقا پیدا کند.
به طور کلی و با توجه به دستو العملهای جاسازی شده میتوان این پردازنده را یک پردازنده مخصوص برای شتاب دهی گرافیکهای سه بعدی و فیزیک در بازیها به حساب آورد.
حافظه
این کنسول ۵۱۲MB حافظه DDR III دارد که در کلاک ۷۰۰Mhz و در نهایت به دلبل ساختار نرخ دادهای دو برابر (Double data rate) این نوع حافظه در کلاک موثر ۱۴۰۰Mhz کار میکند.
معماری حافظه در اکسباکس ۳۶۰ به صورت ساختار حافظه یکپارچه (unified memory architecture) مییاشد، بدین صورت که حافظه مابین CPU و GPU به اشتراک گذاشته شدهاست.
این ساختاز حافظه انعطاف پذیر یه CPU و GPU اجازه میدهد که در مواقع حساس هر کدام به حافظه بیشتری دسترسی پیدا کنند.
کینکت
کینکت برای اکسباکس ۳۶۰ ( Kinect for Xbox ۳۶۰) یا به طور ساده کینکت که به طور کلی نام پروژهاش پروزه ناتال (Project Natal) نام داشته نام وسیله ایست که منجر به استفاده از بازیهای رایانه ای بدون استفاده از هیچگونه کنترلگری میشود. البته تنها استفاده ی آن در مورد بازیهای رایانه ای نبوده بلکه میتوان از آن در تمامی موارد سرگرمی همانند تماشای فیلم و گوش دادن به موسیقی استفاده نمود. این وسیله توسط شرکت امریکایی مایکروسافت (Microsoft) ساخته شده است و بر روی دستگاه بازی اکسباکس ۳۶۰ ( Xbox ۳۶۰) قابل استفاده است.
مرجع این وسیله بر پایه ی یک دوربین با دو عدد لنز و یک درگاره مادون قرمز است که درگاه مادون قرمز و یکی از دوربینها برای تشخیص عمق تصاویر است و دوربین دیگر هم که یک دوربین رنگی (RGB) است برای تشخیص تصاویر میباشد. این دوربین به کاربران اکسباکس ۳۶۰ اجازه میدهد تا بدون لمس کردن هیچ کنترلگری بتوانند تمامی اجزای موجد بر صفحه را به کنترل خود در بیاورند. این دوربین حتی توانا به درک و تشخیص صداهای کربر خود نیز میباشد و با تشخیص آنها قادر به انجام فرمان آمده از سوی کاربر است.
برنامه ای که برای آغاز دسترسی مردم به این وسیله در نظر گرفته شده است به این شرح است که فروش این دستگاه ابتدا در تاریخ ۴ نوامبر ۲۰۱۰ از شمال آمریکا شروع شد و سپس در سراسر جهان برای متقاضیان عرضه شد.
پک کامل این دستگاه شامل یک دستگاه "اکسباکس ۳۶۰ باریک" با حافظه ی ۲۵۰ گیگابایت به همراه بازی "ماجراجوییهای کینکت" و یک دستگاه دوربین کینکت است.
پروژه ناتال
پروژه ناتال در کنفرانس E۳ ۲۰۰۹ توسط مایکروسافت معرفی شد و در اواخر سال ۲۰۱۰ به بازار وارد شد. در این پروژه، یک مکانیزم کنترل کننده با استفاده از تکنیکهای پردازش صدا و تصویر به اکسباکس اضافه شد، به صورتیکه استفاده کننده میتواند تنها با حرکت اجزا بدن خود و بدون استفاده از هیچگونه دستگاه کنترل کننده به هدایت و استفاده از بازیها و امکانات اکسباکس بپردازد. اسم این پروژه بعدها به کینکت (kinect) تغییر یافت.
هک
این کنسول در همان روزهای اول ارائه هک شد.تا کنون تعداد زیادی مود چیپ برای آن ساخته شده است ولی هکرها توانسته اند با هک کردن فریم ویر درایور کنسول آنرا کرک نرمافزاری هم کنند. از مزایای کرک نرمافزاری به سخت افزاری امکان بروز رسانی آن میباشد.با کرک شدن این کنسول امکان اجرای دیسکهای کپی با آن به عمل آمده است.اگرچه این کار خالی از مخاطره نیست. طبق روال چند سال اخیر با شروع فصل پاییز مایکرو سافت اقدام به شناسایی کردن کنسولهای کرک شده ای که مشغول بازی کردن در لایو هستند میکند و با بن کردن آنها مانع از ادامه فعالیت انها در محیط لایو میشود و بعضاً مشکلات دیگری مثل عدم امکان ذخیره بازیها روی هارد را سبب میشود. در آخرین موج بن (بن ویو ban wave) مایکروسافت موفق شد بیش از یک میلیون کنسول کرک شده در سرتاسر جهان را بن کند. اما هم اکنون دیگر ماکرو سافت با به روز رسانی باعث می شود که این دستگاه های هکی را دور بزند و هک آنها را بپراند و استفاده از بازی کپی را غیر ممکن کند.(اما هک های جدید و جدیدتر در راهند)
سرگرمی کامپیوتری سونی
سرگرمی کامپیوتری سونی، (به انگلیسی: Sony Computer Entertainment) شرکت بزرگ در صنعت بازیهای رایانهای که متخصص در زمینههای مختلف صنعت سرگرمی و بازیهای رایانهای میباشد و به طور کلی وابسته و بخشی از خدمات و سرویسهای شرکت سونی است.
این شرکت در ۱۶ نوامبر سال ۱۹۹۳ در توکیو، ژاپن تاسیس شده است یعنی یکسال قبل از انتشار اولین کنسول خانگی پلیاستیشن. بخش سرگرمیهای کامپیوتری سونی کارهایی شامل تحقیق و توسعه، تولید و فروش سختافزار و نرمافزارهای مرتبط با کنسولهای قابل حمل و خانگی پلیاستیشن را انجام میدهد.
این شرکت همچنین سازنده و ناشر عنوانهای بزرگ بازی ویدئویی میباشد و خود متشکل از چندین شرکتهای وابسته است که بزرگترین بازارهای این شرکت شامل: آمریکای شمالی، اروپا و آسیا را پوشش را میدهد.
سگا
شرکت سگا
یک شرکت ژاپنی سازنده بازیهای کامپیوتری-ویدیویی و نرمافزاری و سختافزاری میباشد.
دفتر اصلی سگا، در محل خانگی خود یعنی در توکیو در ژاپن واقع شدهاست. نمایندگی اروپایی سگا در منطقهٔ کیس ویک در لندن قرار گرفتهاست. همچنین نمایندگی سگا در قارهٔ آمریکای شمالی در سان فرانسیسکو کالیفرنیا واقع شدهاست.
تاریخچه کنسولهای بازیهای ویدئویی (نسل اول)
معرفی نخستین نسل از کنسولهای بازی ویدئویی با عرضه کنسول مگناوکس ادیسه در سال ۱۹۷۲ آغاز شد و تا عرضه کنسولهای با سبک پونگ در سال ۱۹۷۷ ادامه داشت. این دسته از کنسولها از رسانه کارتریج برای انجام سرگرمی استفاده میکردند.
پیدایش نخستین کنسول ها
مگناوکس ادیسه
تصویری از نخستین مدل مگناوکس ادیسه که پیش از انتشار رسمی، با نام جعبه قهوه ای شناخته می شد.
رالف بائر، سازنده این کنسول در سال 1966 اقدام به تحریر در آوردن مقاله ای چهار صفحه ای در مورد چگونگی اجرای بازی های تعاملی بر روی دستگاه های تلویزیون نوشت و سپس در همان سال جعبه قهوه ای را ابداع کرد. جعبه قهوه ای در سال 1971 به صورت یک محصول ثبت شد و در سال 1972 با نام کنسول مگناوکس ادیسه پا به عرصه وجود گذاشت.
درحال حاضر این کنسول در مؤسسه اسمیتسونین موزه ملی تاریخ آمریکا در واشنگتون دیسی نگهداری میشود. وب گاه آیجیان در سال ۲۰۰۹ نام این کنسول را در میان ۲۵ کنسول برتر در تمام دورانها آوردهاست.
بازی های این کنسول شامل ورزش های فوتبال، والیبال، تنیس، بسکتبال، بیسبال، هاکی، هندبال، فوتبال آمریکایی و انواع اقسام بازی های اکشن جنگی و کودکانه بود. در مجموع 10 عدد کارتریج بازی برای این کنسول عرضه شد و قرار بود که کارتریج یازدهم اختصاص به بازی بسکتبال داشته باشد که چندی پس از اعلام این خبر، عرضه این بازی منتفی شد.
مگناوکس ادیسه توانست در مجموع بیش از 330.000 نسخه در جهان فروش داشته باشد که برای اولین کنسول بازی در آن زمان، رقم خوبی بود.
مگناوکس ادیسه
مگناوکس ادیسه (به انگلیسی: Magnavox Odyssey) نام نخستین کنسول خانگی بازیهای ویدئویی در جهان است. نمایش این محصول در ۲۴ مه ۱۹۷۲ و عرضه آن به بازار در اوت همان سال انجام پذیرفت، این کنسول سه سال پیش از عرضه نخستین کنسول خانگی شرکت آتاری به نام پونگ که نسخه Arcade آن در سال ۱۹۷۲ منتشر شد،عرضه گردیده است. مگناوکس ادیسه توسط رالف یائر طراحی شد، او کار طراحی را در سال ۱۹۶۶ آغاز و در سال ۱۹۶۸ به پایان رساند که با نام جعبه قهوهای شناخته میشود. درحال حاضر این کنسول در مؤسسه اسمیتسونین موزه ملی تاریخ آمریکا در واشنگتون دیسی نگهداری میشود. وب گاه آیجیان در سال ۲۰۰۹ نام این کنسول را در میان ۲۵ کنسول برتر در تمام دورانها آوردهاست.
مراحل ساخت
رالف بائر یک آلمانی گریخته از دیکتاتوری، خشونت و جنگ آلمان نازی، در جنگ جهانی دوم از سوی ارتش ایالات متحده آمریکا به عنوان تکنسین شرکت کرد و سپس با پس زمینه فنی اش در زمینه تلویزیون، در شرکتی برای طراحی تکنولوژی نظامی استخدام شد. رالف بائر دوست داشت تلویزیون را به جای ابزاری تک منظوره که اغلب برای پخش گزارش جنگ و اندوه و درد به کار میرفت و در حالت کلی یک رسانه افسرده کننده بود، به ابزاری سرگرمکننده تر تبدیل کند. او از خود پرسید چه کاری میتوان کرد که از تماشای انفعالی تلویزیون جالب تر باشد.
و در سال ۱۹۶۶ اقدام به تحریر در آوردن مقالهای چهار صفحهای در مورد چگونگی اجرای بازیهای تعاملی بر روی دستگاههای تلویزیون نوشت و سپس در همان سال جعبه قهوهای را ابداع کرد. جعبه قهوهای در سال ۱۹۷۱ به صورت یک محصول ثبت شد و در سال ۱۹۷۲ با نام کنسول مگناوکس ادیسه پا به عرصه وجود گذاشت.
تلاستار (کنسول بازی)
تلاستار (به انگلیسی: Telstar) نام یکی از کنسولهای مربوط به نسل اول بازیهای رایانهای است که در سال ۱۹۷۶ میلادی، توسط شرکت کولکو طراحی و عرضه شد. از این کنسول ۱۴ مدل مختلف عرضه شد که جمعاً تمام مدلهای آن فروشی بیشتر از ۱ میلیون واحد داشتند.
کالر تیوی گیم
کالر تیوی گیم (به انگلیسی: Color TV Game)یک سری از کنسولهای اختصاصی بود که توسط نینتندو ساخته شد. در مجموع پنج کنسول در این سری وجود داشت که همگی در ژاپن ساخته و عرضه شدند.
تاریخچه کنسولهای بازیهای ویدئویی (نسل دوم)
تاریخ کنسولهای بازیهای ویدئویی (نسل دوم) مقالهای است که به معرفی تاریخچهای کنسولهای بازی ویدئویی میپردازد. در تاریخچه رایانه و بازیهای رایانهای، کنسولهای نسل دوم آغازگر استفاده از پردازشگرهای ۸-بیتی بودند. عرضه این دسته از کنسولها در سال ۱۹۷۶ و ارائه کنسول چنل اف و ۱۲۹۲ Advanced Programmable Video System آغاز شد. با ارائه این کنسولها و اقبال عمومی، شرکتهای گوناگونی خود را وارد این میدان کرده و به کسب بازارهای پرسود اندیشیدند. آتاری ۲۶۰۰ در متن این علایق شرکتها قرار گرفت و انگیزهای بالا را برای ورودشان به این بازار ایجاد کرد. این کنسولها همانند کنسولهای نسل نخست از رسانه کارتریج برای ایجاد سرگرمی استفاده نمودند.
عرضه و ارائه کنسولهای نسل دوم با پایان دوران بازیهای آمریکای شمالی از ۱۹۸۳ نیز به پایان رسید.
چنل اف
چنل اف (به انگلیسی: Fairchild Channel F) یک کنسول بازی ویدئویی از نسل دوم است که توسط شرکت Fairchild Semiconductor در آگوست ۱۹۷۶ عرضه شد. این کنسول با قیمت ۱۶۹٫۹۵ دلار به فروش میرفت. چنل اف این تمایز را در مقایسه با همنسلهای خود داشت که آغازگر استفاده از کارتریح در ساخت و برنامهنویسی یک سیستم سرگرمی مبتنی بر بازی ویدئویی داشته باشد. این کنسول توسط جری لاوسون طراحی شد.
آتاری ۲۶۰۰
آتاری ۲۶۰۰ (به انگلیسی: Atari ۲۶۰۰) نام اولین کنسول از نسل دوم دستگاههای بازی ویدئویی است که در اکتبر ۱۹۷۷ توسط شرکت آتاری عرضه شد. این دستگاه دارای یک حافظهٔ ۱۲۸ بایت بود و بازیهای آن روی کارتریج (نوار یا فیلم) عرضه میشدند.
پیشینه
موفقیتهای اقتصادی کنسولهای بزرگ بازیهای ویدئویی در کلوپها و بارها در آغاز دهه ۱۹۷۰، و همچنین عامهپسندی بسیاری از اینگونه بازیها و میل بازیکنندگان به انجام بازیها در خانه، باعث شد که فرصت بزرگی برای عرضهٔ نسخههای خانگی این بازیها به وجود آید. در سال ۱۹۷۵ شرکت آتاری نسخهٔ خانگی بازی پونگ یا تنیس دو نفره (به انگلیسی: Pong) را -که خود سازندهٔ آن بود- عرضه کرد. با این عرضهٔ موفقیتآمیز، شرکتهای دیگری نظیر مَگناوُکس و کولکو نیز بازیهای مختص خود را انتشار دادند. تمام اینها روی کنسولهایی که فقط قادر بودند یک بازی را اجرا کنند قابل بازی بودند. پس از آن، شرکت فیرچایلد در سال ۱۹۷۶ کنسول کانال اف را عرضه کرد. این دستگاه، اولین کنسول برای بازیهای ویدئویی بود که به جای اجرای یک بازی از حافظهٔ داخلی، از کارتریج (که در میان صحبتهای مردم ایران به نوار معروف است) استفاده میکرد.
انتشار
با کاهش محبوبیت بازی پونگ و عرضهٔ کنسولهای دیگرِ برپایهٔ کارتریج، مانند کنسول استودیو ۲ از شرکت آرسیآ، شرکت آتاری از سال ۱۹۷۶ روی پروژهای به نام «اِستِلا» مشغول به کار شد تا یک سامانهٔ خانگی بازیهای ویدئویی که برپایهٔ کارتریج باشد مطرح کند. در حین کار روی پروژهٔ استلا، شرکت آتاری دچار مشکلات مالی شد و موسس آن (نولان باشنل) شرکت را به بنگاه ارتباطات وارنر فروخت. سپس در اکتبر ۱۹۷۷، با ۱۰۰ میلیون دلاری که وارنر برای ادامهٔ پروژهٔ استلا مقرر داشت، شرکت آتاری اولین کنسول کارتریج-محور خود را با نام ابتدایی «آتاری ویسیاس» (به انگلیسی: Atari VCS) که مخفف «سامانهٔ حسابگر ویدئویی» (به انگلیسی: Video Computing System) بود به همراه ۹ بازی عرضه داشت.
عامهپسندی پس از انتشار
آتاری ۲۶۰۰ کنسولی بسیار محبوب بود. این محبوبیت تا جایی پیش رفت که رقبای شرکت آتاری مثل کولکو و ماتل، کنسولهایشان را به صورتی پیکربندی کردند تا توانایی اجرای بازیهای آتاری را نیز داشته باشد و حتی شرکت کولکو یک کنسول کپی شده از آتاری ۲۶۰۰ با نام جمینی (به انگلیسی: Gemini) ساخت. بعد از این، کمپانیهای دیگری نیز به ساخت کپیهای مشابه ۲۶۰۰ دست زدند.
در سال ۱۹۸۰ شرکت آتاری یکی از بازیهای ژاپنی به نام «مهاجمان فضا» (به انگلیسی: Space Invaders) را برای ۲۶۰۰ پیکربندی کرد. محبوبیت این بازی به حدی بود که بسیاری از خریداران فقط برای انجام این بازی اقدام به تهیهٔ کنسول ۲۶۰۰ میکردند. پس از آن، بازی «ماجراجویی» (به انگلیسی: Adventure) عرضه شد که به محبوبیت شایانی دست یافت. «ماجراجویی» اولین بازیای است که در آن، برای کارهای مخفی جایزه تعیین شده است.
بازیها
بازیهای برتر
نام ۱۰ بازی برتر این کنسول (بر حسب محبوبیت) :
فوتبال (به انگلیسی: Football)
ریلکس (به انگلیسی: Relax)
هاکی روی یخ (به انگلیسی: Ice Hockey)
اگومانیا (به انگلیسی: Eggomania)
سوپرمن (به انگلیسی: Superman)
وال دیفندر (به انگلیسی: Wall Defender)
مسابقهٔ خیابانی (به انگلیسی: Street Racer)
نقطه خور (به انگلیسی: Pac-Man)
جنگ گرگها (به انگلیسی: Wolf Fighting)
ایتی: موجود فرازمینی (به انگلیسی: E.T.: The Extra Terrestrial)
مگناوکس ادیسه
مگناوکس ادیسه (به انگلیسی: Magnavox Odyssey) نام نخستین کنسول خانگی بازیهای ویدئویی در جهان است. نمایش این محصول در ۲۴ مه ۱۹۷۲ و عرضه آن به بازار در اوت همان سال انجام پذیرفت، این کنسول سه سال پیش از عرضه نخستین کنسول خانگی شرکت آتاری به نام پونگ که نسخه Arcade آن در سال ۱۹۷۲ منتشر شد،عرضه گردیده است. مگناوکس ادیسه توسط رالف یائر طراحی شد، او کار طراحی را در سال ۱۹۶۶ آغاز و در سال ۱۹۶۸ به پایان رساند که با نام جعبه قهوهای شناخته میشود. درحال حاضر این کنسول در مؤسسه اسمیتسونین موزه ملی تاریخ آمریکا در واشنگتون دیسی نگهداری میشود. وب گاه آیجیان در سال ۲۰۰۹ نام این کنسول را در میان ۲۵ کنسول برتر در تمام دورانها آوردهاست.
مراحل ساخت
رالف بائر یک آلمانی گریخته از دیکتاتوری، خشونت و جنگ آلمان نازی، در جنگ جهانی دوم از سوی ارتش ایالات متحده آمریکا به عنوان تکنسین شرکت کرد و سپس با پس زمینه فنی اش در زمینه تلویزیون، در شرکتی برای طراحی تکنولوژی نظامی استخدام شد. رالف بائر دوست داشت تلویزیون را به جای ابزاری تک منظوره که اغلب برای پخش گزارش جنگ و اندوه و درد به کار میرفت و در حالت کلی یک رسانه افسرده کننده بود، به ابزاری سرگرمکننده تر تبدیل کند. او از خود پرسید چه کاری میتوان کرد که از تماشای انفعالی تلویزیون جالب تر باشد.
و در سال ۱۹۶۶ اقدام به تحریر در آوردن مقالهای چهار صفحهای در مورد چگونگی اجرای بازیهای تعاملی بر روی دستگاههای تلویزیون نوشت و سپس در همان سال جعبه قهوهای را ابداع کرد. جعبه قهوهای در سال ۱۹۷۱ به صورت یک محصول ثبت شد و در سال ۱۹۷۲ با نام کنسول مگناوکس ادیسه پا به عرصه وجود گذاشت.
آتاری ۵۲۰۰
آتاری ۵۲۰۰ یک کنسول بازی رایانهای از نسل دوم است که در سال ۱۹۸۲ توسط شرکت آتاری به عنوان رقیبی برای کنسول اینتلیویژن عرضه شد. پردازنده این کنسول از نوع ۸ بیتی و دارای سرعت ۱٫۷۸ مگاهرتز بود و یک صفحه نمایش ۲۵۶ رنگ داشت.
بازیهای این کنسول در کارتریج عرضه میشدند.
سختافزار
آتاری ۵۲۰۰ دارای یک پردازندهٔ ۸ بیتی، ۱۶ کیلوبایت حافظه، صفحه نمایشی با قابلیت تفکیکپذیری ۳۲۰ در ۱۹۲ و صدای چهار کاناله بود. نیروی نوع ۲ پورت این کنسول با یک منبع تغذیه ۱٫۹۵ آمپری تامین میشد.
پردازنده
پردازندهٔ این دستگاه نوعی از پردازنده است که در آتاری ۲۶۰۰ نیز استفاده شدهاست. این پردازنده از نوع تغییر یافته پردازندهٔ ۶۰۲۵ است که دارای سختافزاری اضافی است تا چیپ کمک-پردازندهٔ گرافیکی، گذرگاه سیپییو به دیامآ را مدیریت کند.
صدا
چیپ صدای این کنسول دارای چهار کانال مجزا بود و دانگ صدا، بلندی صدا و اعوجاج آن میتوانستند منحصراً کم و زیاد شوند.
تاریخچه کنسولهای بازیهای ویدئویی (نسل سوم)
در تاریخچه بازیهای ویدئویی، کنسولهای نسل سوم موجودیت خود را از تاریخ ۱۵ جولای ۱۹۸۳ آغاز کردند. عرضه این نسل از کنسولها پس از پایان دوران بازیهای آمریکای شمالی از ۱۹۸۳ همزمان بود. اینبار دو شرکت ژاپنی نینتندو و سگا بودند که نسل جدید کنسولهای بازی ویدئویی را عرضه و دورانی طلایی را برای این صنعت آغاز کردند. نینتندو با عرضه کنسول بسیار محبوب و پرفروش خود، انایاس و سگا با عرضه کنسول اسجی-۱۰۰۰ که این رخداد باعث انتقال قدرت نفوذ بازارهای فروش کنسول از ایالات متحده به ژاپن بود.
گرچه کنسولهای نسل پیشین نیز از پردازشگر ۸-بیتی برخوردار بودند و این نسل نیز اینگونه است، اما دوران اوج این نسل از پردازشگرها در کنسولهای نسل سوم نمود یافت و سپس پایان بخش این نوع از پردازشگرها بود. همچنین برای نخستین بار دراین نسل بود که کنسولها براساس مقدار بیت نسلبندی و مورد سنجش قرار میگرفتند. پایان این نسل همآغاز با دوران ارائه نسل چهارم و پردازشگرهای ۱۶-بیتی بود.
سیستم سرگرمی نینتندو
انایاس (NES: Nintendo Entertainment System) سیستم سرگرمی نینتندو که گاهی به سادگی نیتندو یا نینتندو ۸ نیز نامیده میشود؛ یک کنسول بازی ۸ بیتی است که در سال ۱۹۸۳ میلادی توسط شرکت ژاپنی نینتندو با نامهای فمیکام (Famicom) و Family Computer در ژاپن و سایر نقاط آسیا و با نام Nintendo Entertainment System در آمریکا و اروپا عرضه شد. این محصول بزرگترین عامل موفقیت مجدد بازیهای رایانهای پس از رکود نسبی این صنعت در سال ۱۹۸۳ محسوب میشود. دستگاه NES در ایران به اشتباه بیش تر با نام "میکرو" یا "میکرو جنیوس" شناخته میشد که در واقع نام یک محصول کرهای مبتنی بر استانداردهای NES بود.
بازیهای معروف
برادران سوپر ماریو، طبق کتاب رکوردهای جهانی (گینس) پس از گذشت بیش از ۲۱ سال هنوز مقام پرفروشترین بازی کامپیوتری تاریخ را در اختیار دارد.
نینجا گیدن
دابل دراگون
جزیره ماجرا
افسانهٔ زلدا
فوتبالیستها
مگامن
فاینال فانتزی ۱
فاینال فانتزی ۲
شاتر هند
شبیهساز در کامپیوتر شخصی
توسط علاقهمندان به این دستگاه نرمافزارهای زیادی برای شبیهسازی این بازیها بر روی کامپیوتر شخصی تهیه شدهاست. و به راحتی با بارگذاری ROM بازیها در این نرمافزارها، محیط بازی بر روی مانیتور به طور کامل شبیهسازی میگردند. رامها به راحتی بر روی چندین وبسایت اینترنتی قابل دسترسیاند. شرکت نینتندو نیز گویا تصمیم به عدم شکایت از این سایتها و تهیهکنندگان این نرمافزارها گرفته است.
نام برخی از این نرمافزارها به قرار زیرند:
Nester
VirtuaNES
Nestopia
Jnes
سگا مستر سیستم
سگا مستر سیستم (به انگلیسی: Sega Master System) و (به ژاپنی: マスターシステム Masutā Shisutemu) نام یک کنسول بازی ویدئویی از نسل سوم است که برای نخستین بار توسط شرکت سگا و در ۲۰ اکتبر ۱۹۸۵ در ژاپن منتشر شد. این کنسوب یک سال بعد و در ژوئن ۱۹۸۶ در آمریکای شمالی و یکسال پس از آن نیز در سپتامبر ۱۹۸۷ در اروپا نیز عرضه گشت.
سگا مستر سیستم به عنوان محصولی از شرکت سگا، رقیبی قدرتمند برای کنسولهای نسل سوم و بهویژه کنسول شرکت نینتندو یعنی نینتندو انایاس بهحساب میآمد و حتا از دید فنی، برتر از انایاسی بود که پیش از انتشار آن، منشر شده بود و فروش قابل توجهی هم داشت. به هرحال، مستر سیستم باتوجه به برتریهای فنی خود نسبت به انایاس، از این کنسول در بازارهای آمریکای شمالی و ژاپن شکست خورد.
سگا مستر سیستم در اروپا، اقیانوسیه و برزیل رقابت پایاپایی را با انایاس انجام داد و عرضه کنسول توسط سگا به این مناطق افزایش یافت که این باعث تثبیت جایگاه این کنسول در مناطق بالا به مدت یک دهه گشت. سگا مستر سیستم به دلیل حمایت گسترده و محبوب شدن در سطح جهانی، به عنوان دومین کنسول عرضه شده شرکت سگا در زمینه فروش بالا بود. این کنسول ۱۳ میلیون واحد در سطح جهانی به فروش رسید که در این زمینه، تنها سگا مگا درایو بود که بیش از این کنسول به فروش رفت.
وبگاه آیجیان نام این کنسول را از میان ۲۵ کنسول مورد اشاره خود در رده بیستم بهترین کنسولهای بازی در تمام دورانها قرار داد.
آتاری ۷۸۰۰
آتاری ۷۸۰۰ (با نام کامل Atari 7800 Pro System) نام کنسول بازی شرکت آتاری در نسل سوم کنسول هاست که ابتدا در سال ۱۹۸۴ در ایالات متحده آمریکا عرضه شد تا جای کنسول قدیمی تر آتاری، یعنی آتاری ۵۲۰۰ را بگیرد. اما پس از حوادث مربوط به رکود و سقوط صنعت بازیهای رایانهای در آمریکا، در سال ۱۹۸۳، آتاری فروش آن را به طور موقت متوقف کرد.
اما در ژانویه سال ۱۹۸۶، این کنسول دوباره عرضه شد تا در آن رقیب کنسولهایی مانند انئیاس از شرکت نینتندو و سگا مستر سیستم از شرکت سگا باشد.
وبسایت یا تارنما چیست
مجموعه ای از فایلهای مختلف اعم از تصاویر، متون و یا فایلهای برنامه نویسی شده
است که به منظوری خاص به شکلی با هم مرتبط شده اند. این فایلها روی یک کامپیوتر
"میزبان" یا "سرور" قرار می گیرند و با یک نام دامنه مشترک فراخوانی می شوند.
یکی از مهمترین سرویسهای وب، پست الکترونیک است.
انواع سایت
سایتها بر اساس کاربرد و نوع برنامه نویسی به چند دسته تقسیم می شوند که عبارت
است از :
سایتهای ثابت (Static Website):
این سایتها یکبار طراحی می شوند و اطلاعات مورد نیاز در داخل آنها قرار می گیرد
و پس از آن برای تغییر در آنها نیاز به یک طراح حرفه ای یا نیمه حرفه ای سایت
است. زبان برنامه نویسی اینگونه از سایتها غالباً HTML و Java Script هستند که
در نوع توسعه یافته تر از CSS نیز بهره گرفته می شود.
از آنجا که حجم کمتری از کد در طراحی سایتهای ثابت استفاده میشود سرعت
بارگذاری (Loading) بالایی دارند. علاوه براین کاهش حجم کدها که باعث خوانایی
بشتر سایت توسط رباتهای جستجوگر میشود از یک سو و کاهش زمان بارگذاری از سوی
دیگر سبب بهتر شدن وضعیت آنها از لحاظ امتیاز دهی موتورهای جستجو یا همان
"رنکینگ" می شود. سایتهای ثابت قیمت طراحی پایین تری را نیز عمدتاً نسبت به
سایر سایتها دارند.
عدم امکان ایجاد تغییر در این نوع از سایتها توسط افراد عادی علاوه بر افزایش
امنیت سبب بهرهمندی از گرافیک و ظاهری زیبا میشود چرا که همه چیز ثابت است از
جمله متون و اندازه تصاویر و همچنین همه عناصر مکان مشخص و ثابتی را دارند در
نتیجه می توان برای محل قرار گرفتن هر یک از اجزاء بهترین تصمیم را گرفت.
اما از طرفی نیز عدم امکان ایجاد تغییرات توسط افراد عادی سبب میشود تا امکان
بروز رسانی سایت توسط صاحبان و مدیران سایت صلب شود.
نکته: سایتهای ثابت (Static) برای افراد، شرکتها و سازمانهایی مناسب است که
حداکثر یک یا دو بار در سال نیازمند به تغییر در محتوای سایت هستند.
سایتهای پویا (Dynamic Website): محتوای سایتهای داینامیک بعد از طراحی توسط
افراد عادی که دسترسی به سیستم مدیریت محتوای سایت را داشته باشند قابل تغییر
است. زبان برنامه نویسی وبسایتهای پویا میتواند براساس نیاز متفاوت باشد اما
عمدتاً از زبانهای ASP ، ASP.Net و Php استفاده میشود و از زبانهای کمکی CSS و
Silver light و یا Ajax برای ایجاد قابلیتهای ویژه نیز بهره گرفته می شود.
در اینگونه از سایتها ابتدا اسکلت سایت توسط طراح ایجاد میشود و سپس محتوا
توسط مدیران سایتها تغییر میکند مانند فرم قراردادی که یکبار توسط فردی ایجاد
میشود و توسط افراد دیگری بارها تکمیل می شود، از این رو طراح نسبت به محل
قرار گرفتن و اندازه دقیق متون و تصاویر و سایر عناصری که بعداً توسط مدیران
سایتها تغییر میکند اطلاع ندارد بنابر این چاره ای ندارد جز اینکه همه حالات
را در نظر بگیرد و اینکار سبب میشود تاحدودی از گرافیک و جلوه سایت کاسته شود.
یکی از مزیتهای سایتهای داینامیک این است که هیچ محدودیتی برای ایجاد، تغییر یا
حذف مطالب، تصاویر و صفحات و غیره وجود ندارد.
با توجه به اینکه در سایتهای پویا از زبانهای برنامه نویسی پیشرفته استفاده
میشود امکانات زیادی در آنها قابل ایجاد است مانند ایجاد صفحات هوشمند، فرمها
و جستجوهای پیچیده.
استفاده زیاد از کدها سبب کند شدن بارگذاری سایت و امتیاز آن در موتورهای جستجو
می شود.
نکته: سایتهای پویا برای افراد، شرکتها و سازمانهایی مناسب است که بیش از دوبار
در سال نیاز به تغییر درمحتوای سایت را دارند.
پرتالها (Portal): پرتالها سایتهای پویای جامعی هستند که چند هدف خاص را در یک
سایت دنبال می کنند به عبارت دیگر مجموع چند سایت پویا که برای رسیدن به هدفی
خاص در کنار هم قرار گرفته اند را می توان پرتال نامید. به عنوان مثال پرتال
خبری می تواند از چند سایت داینامیک تشکیل شده باشد که هر یک امکانات خاصی چون
عضو گیری، انتشار اخبار، انتشار تصاویر، نظر سنجی و ... را در اختیار مدیران آن
قرار دهد.
تمام ویژگیهای یک سایت پویا می تواند در یک پرتال نیز صدق کند.
نکته: معمولاً پرتالها توسط سازمانها، گروهها و شرکتها خریداری می شوند. به
دلیل نیاز به بروز رسانی بخشهای مختلف اداره آنها توسط یک فرد بسیار مشکل است
مگر آنکه به چشم یک کار حداقل پاره وقت به آن نگاه شود.
سایتهای متحرک استاتیک و نیمه داینامیک (Static and Dynamic Flash Website):
سایتهای فلش یا متحرک دو نوع استاتیک و نیمه داینامیک هستند و توسط
نرمافزارهای خاصی ایجاد می شوند در برخی موارد از XML یا Action Script برای
ایجاد قابلیتهای تغییر یا هوشمندی در این سایتها بهره گرفته می شود.
به طور کلی سایتهای فلش ثابت (استاتیک) غیر قابل تغییر می باشند و مانند
سایتهای ثابت یکبار توسط طراح ایجاد می شوند و برای تغییر آن نیاز است تا افراد
به صورت حرفه ای یا نیمه حرفه ای از دانش طراحی فلش برخوردار باشند.
اما سایتهای فلش نیمه داینامیک یا نیمه پویا مانند سایتهای پویا عمل میکند و
قابل تغییر هستند اما تغییر در آنها به سادگی سایتهای پویا نیست و وسعت ایجاد
تغییرات نیز بسیار محدودتر است.
از مزیتهای وب سایتهای فلش جذابیت آنهاست. گرافیک زیبا و انیمیشنهای جذاب. اما
از معایب عمده آنها میتوان به عدم خوانده شدن اطلاعات موجود در آنها توسط
رباتهای جستجوگر و عمدتاً سرعت بسیار پایین بارگذاری اشاره کرد.
نکته: سایتهای فلش برای افراد و گروهها یا شرکتها و سازمانهایی مناسب است که
نیاز به تبلیغات ندارند و عموم کاربران با آنها آشنا هستند مانند خوانندگان،
سیاست مداران، بازیگران و گروههای موسیقی، هتلهای معروف، مکانهای توریستی.
سایتهای مجهز به سیستم مدیریت محتوا (Content Management Systems): سایتهای
مجهز به سیستم مدیریت محتوا که در اصطلاح به CMS که مخفف Content Management
System است مشهورند، وبسایتهایی از نوع پرتالها یا سایتهای پویا هستند که برای
مصارف خاص توسط طراحان حرفه ای و یا شرکتهای طراحی حرفه ای ایجاد میشوند.
تمام مزایا و معایب مربوط به سایتهای پویا در مورد سایتهای مجهز به سیستم
مدیریت محتوا صدق می کند.
البته در نظر داشته باشید که سایتهای پویا و پرتالها نیز مجهز به سیستم مدیریت
محتوا هستند اما آنچه که در CMSها متفاوت است طراحی آنها و سیستمهای مدیریت
محتوای آنها برای مصارف خاص است.
از مزایای سیستمهای مدیریت محتوا نسبت به سایر سایتهای داینامیک می توان به
آماده بودن و جامع بودن آنها اشاره کرد. از این رو اغلب اینگونه از سایتها در
کمتر از ۳ روز کاری قابل نصب و استفاده هستند.
طراحی سایتهای CMS مانند یک خط تولید محصول است و از آنجا که طراح باید
نمونههای محدودی را به صورت انبوه تولید کند سعی در رعایت تمام اصول امنیتی،
گرافیکی، موارد مربوط به رنکینگ و امتیاز موتورهای جستجو و سایر موارد موثر می
کند.
با توجه به مزیتهای آنها به تمامی افراد، سازمانها و شرکتهایی که شرایط داشتن
سایتهای داینامیک را دارند توصیه میشود تا ابتدا به دنبال سیستمهای مدیریت
محتوای مخصوص به کار خود بگردند و در صورتی که پیدا نشد به طراحی سایتهای پویا
روی بیاورند.
مزایای استفاده از وبسایت
وبسایتها مزایای فراوانی را برای مدیران و صاحبان خود به همراه دارند که
مهمترین آنها به شرح زیرند:
تاثیر سایت در اطلاع رسانی:
داشتن یک سایت مانند داشتن یک کاتالوگ است اما با مزایای فراوان دیگر. یک
کاتالوگ می تواند شامل تصاویر و متون باشد اما یک سایت میتواند از تصاویر،
متون، فیلم و صوت و یا انیمیشن نیز بهره بگیرد بنابر این امکان اطلاع رسانی
جامع با محتوایی جذاب تر را می دهد. برای طراحی، چاپ و انتشار هر نسخه از
کاتالوگ نیاز به هزینه است اما برای یک سایت فقط کافیست هزینه ای بسیار پایین
برای طراحی و نگهداری آن پرداخت شود و بعد از آن در طول سایت هزاران و یا
میلیونها کاربر می توانند بارها و بارها از آن بازدید کنند.
تاثیر سایت در بازاریابی:
موتورهای جستجو بدون هزینه برای شمابازاریابی می کنند فقط کافیست رباتهای آنها
سایت شما را پیدا کنند و از آن پس زمانی که فردی به دنبال هر یک از خدمات و یا
محصولات و یا اطلاعات ارائه شده در سایت شما باشد، این موتورها فرد را به سمت
سایت شما هدایت می کنند. میزان بازدید کننده هدایت شده به سایت به پارامترهای
زیادی وابسته است اما در بدترین حالت چیزی در حدود ۵۰ نفر در روز توسط موتورهای
جستجو به یک سایت هدایت می شوند.
ایجاد قابلیتهای جدید تبلیغاتی:
با داشتن یک وبسایت صاحبان و مدیران آن وارد عرصه تجارت الکترونیک می شوند و
امکان استفاده از راهکارهای تجارت الکترونیک برای آنها بوجود می آید از مهمترین
این قابلیتها میتوان به تبلیغات اینترنتی، تبلیغات در موتورهای جستجوگر،
تبلیغات کلیکی و تبادل بنر و لینک اشاره کرد.
در دسترس بودن:
سایت همواره با متقاضیان اطلاعات و محصولات یا خدمات قابل ارائه توسط آن فقط یک
کلیک فاصله دارد و در تمامی ساعات شبانه روز و روزهای تعطیل نیز فعال است.
فعالیت در خارج از مرزهای جغرافیایی:
امروزه یکی از ملزومات فعالیت بدون مرز سایت است و تقریباً هیچکس نمیتواند
مدعی فعالیت خارج از مرزهای جغرافیایی شود در حالی که وبسایتی ندارد.
درآمد زایی:
میزان سودآوری و درآمد زایی سایتها به نوع سایت و اهداف آن بستگی دارد البته
میزان فعالیت صاحبان سایتها و بروز رسانی و رسیدگی به آنها نیز عامل بسیار مهمی
است. اما امروزه شرکتها و افراد بسیاری هستند که فقط از طریق سایت فعالیت می
کنند و عمده درآمد آنها از طریق سایت و مشتریان آنلاین است.
وبمستر
وبمستر به طراحان وب، توسعه دهندگان وب، وبلاگ نویسان، مدیران وبسایت و تمامی
افرادی که در مدیریت یک وبگاه نقش دارند گفته میشود.
برنامهنویس
اصطلاح برنامهنویس رایانه میتواند به کسی اطلاق شود که متخصص در یک زمینه از
برنامهنویسی باشد یا شخصی که کد منبع برای انواع مختلفی از نرمافزارها
مینویسد.
برنامهنویسی
برنامهنویسی رایانه در فرهنگ واژه غیر متخصّصین ممکن است به تمام پروژه ساخت
نرمافزار یا برنامهٔ رایانهای گفته شود. با این همه برنامهنویسی تنها بخشی
از فرایند توسعهٔ نرمافزار یا برنامه رایانهای است. اهمیت، توجه و منابع
اختصاص داده شده به برنامهنویسی، بسته به ویژگیهای مشخص شده محصول و خواست
افراد درگیر در پروژه و کاربران و در نهایت شیوهٔ انتخاب شده مهندسی نرمافزار
متغیر است.
برنامهنویسی کامپیوتر (که اغلب در انگلیسی programming یا coding گفته میشود)
فرایند نوشتن، اشکال زدایی(debug) و نگهداری کد منبع (source code) برنامه
کامپیوتر میباشد. این کد منبع با یک زبان برنامه نویسی نوشته شده است. این کد
منبع ممکن است تغییر داده شده یک کد قبلی و یا یک کد کاملاً جدید باشد. هدف
برنامه نویسی ساختن یک برنامه میباشد که یک رفتار خواسته شده را به نمایش
بگذارد.
تاریخچه
موضوع دستگاههایی که به دنبالهای از دستورالعملهای از قبل تعریف شده عمل
میکند بر میگردد به Greek Mythology.
برنامه نویسی مدرن
اندازه گیری کاربرد زبان
تعیین اینکه محبوبترین زبان برنامه نویسی مدرن کدام است کار بسیار مشکلی است.
بعضی از زبانها در کاربردهای خاصی محبوب است و بعضی دیگر مرتباً در نوشتن
کاربردهای گوناگون استفاده میشود. روشهای اندازه گیری محبوبیت زبان شامل
موارد زیر میباشد: شمردن تعداد آگهیهای اشتغال و توجه به یک زبان، تعداد
کتابهای آموزشی فروخته شده در مورد یک زبان، تخمین تعداد خطوط کد نوشته شده در
یک زبان
اشکال زدایی
اشکال زدایی وظیفه بسیار مهمی در فرایند توسعه نرمافزار میباشد، زیرا یک
برنامه غلط میتواند پیامدهای مهمی برای کاربر خود داشته باشد. بعضی از زبانها
بیشتر در معرض برخی اشتباهات میباشند، به خاطر خصوصیاتشان نیاز به بررسی بیشتر
کامپایلر نسبت به زبانهای دیگر ندارند.
زبان برنامهنویسی
اجرا و عملی ساختن الگوریتمهای انتزاعی وابسته به هم بهوسیله تولید یک برنامه
رایانهای مشخص با ابزار زبان برنامهنویسی ممکن است.
پارادایمها
زبانهای برنامهنویسی گوناگون براساس قابلیتهای درنظر گرفته شده از شیوهٔ
خطهای مختلف استفاده میکنند. موارد ریزتری مانند چگونگی برخورد با نیازهای
پشت پردهٔ ماشین مانند مدیریت حافظه و مدیریت زباله نیز در زبانهای مختلف
متفاوت است. علاوه بر اینها، مفاهیمی متفاوت از (اجرای) یک برنامه تصور
شدهاند که پارادایم یا الگو نام دارند.
برنامهنویسی دستوری
برنامهنویسی دستوری (به انگلیسی: Imperative programming) در علوم رایانه یکی
از شیوههای برنامهنویسی است که در آن مراحل اجرای یک برنامه کامپیوتری قدم به
قدم توسط برنامه نویس بیان میشود. این بر خلاف زبانهای اعلانی است که در آنها
تنها نتیجه انجام دستورات بیان میشود. به بیان دیگر در زبانهای دستوری چگونگی
اجرای برنامه بیان میشود اما در زبانهای اعلانی چیستی نتیجه بیان میشود.
به عنوان مثال اگر قصد باز کردن دری را داشته باشیم و با زبان اعلانی این را
بخواهیم بیان کنیم خواهیم گفت در را باز کن اما اگر با زبان دستوری بیان کنیم
خواهیم گفت بلند شو، به طرف در نردیک شو، دستگیره را بگیر و در را به طرف بیرون
هل بده.
زبان برنامهنویسی
زبانهای برنامهنویسی ساختارهای زبانی دستورمداری در رایانهها هستند که
بهوسیلهٔ آنها میتوان یک الگوریتم را بهوسیلهٔ ساختارهای دستوری متفاوت برای
اجرای رایانه توصیف کرد و با این روش امکان نوشتن برنامه جهت تولید
نرمافزارهای جدید بوجود میآید. معمولاً هر زبان برنامهنویسی دارای یک محیط
نرمافزاری برای وارد کردن متن برنامه، اجرا، همگردانی و رفع اشکال آن هستند.
عموماً زبانهای برنامه نویسی را به پنج نسل تقسیم میکنند:
نسل اول زبان ماشین - زبان صفرو یک
نسل دوم زبانهایی مانند اسمبلی -قابل فهم تر برای انسان
نسل سوم زبانهایی مانند کوبول و پی ال وان و... -دستورات قابل فهم تر برای
انسان و نیاز به کمپایلرها
نسل چهارم مثل زبانهای اوراکل و فاکس پرو و اس کیو الها - نزدیک به محاورههای
انسانی
نسل پنج زبانهایی مانند prolog , ops5 - تمرکز بر حل مسئله و استفاده از
الگوریتمهای نوشته شده توسط
برنامه نویس
یک زبان برنامه نویسی یک زبان مصنوعی است که برای بیان محاسباتی که توسط یک
ماشین (مخصوصا رایانه) قابل انجام است، طراحی شدهاست.زبانهای برنامه نویسی
برای ایجاد برنامههایی به کار میروند که رفتار یک ماشین را مشخص میکنند،
الگوریتم دقیق را بیان میکنند، و یا روشی برای ارتباط انسانند. بسیاری از
زبانهای برنامه نویسی تعدادی قالب از ویژگیهای نوشته شده دستوری(syntax) و
معناشناسی (semantics) دارند، چرا که رایانهها دستورات دقیقاً مشخص نیاز
دارند. برخی توسط سند خصوصیات (specification document) تعیین شدهاند. (برای
مثال یک استاندارد ISO)، در حالی که برخی دیگر دارای پیاده سازی غالبی
میباشند.(مانند Perl) اولین زبان برنامه نویسی به قبل از اختراع رایانه باز
میگردد، و برای هدایت رفتار ماشینهایی مانند دستگاههای نساجی اتوماتیک و
نوازندههای پیانو به کار میرفت. هزاران زبان برنامه نویسی خلق شدهاند، بیشتر
در زمینهٔ رایانه، زمینهای که هر ساله بسیاری دیگر ایجاد میشوند.
تقسیمبندی
زبانهای برنامه نویسی را میتوان از چهار دیدگاه متفاوت مورد بررسی قرار داده
و تقسیم بندی کرد: الف)روشهای برنامه نویسی ۱-زیر روالی ۲-ساخت یافته ۳-مدولار
۴-شئ گرا ب)نزدیکی به زبان ماشین ۱-سطح پایین ۲-سطح میانی ۳-سطح بالا ج)نوع
ترجمه ۱-مفسری ۲-کامپایلری د)رابط برنامه نویسی ۱-مبتنی بر متن ۲-مبتنی بر
گرافیک (ویژوال)
تعاریف
ویژگیهایی که غالباً برای تشکیل یک زبان برنامه نویسی مهم شمرده میشوند:
تابع :یک زبان برنامه نویسی، زبانی است که برای نوشتن برنامههای رایانهای به
کار میرود که رایانهای را برای انجام محاسبات یا اجرای الگوریتم و یا
احتمالاً کنترل دستگاههای خارجی مثل چاپگر، ربات و... درگیر میکنند.
هدف: زبانهای برنامه نویسی با زبانهای طبیعی تفاوت دارند و آن اینکه زبانهای
طبیعی فقط برای فعل و انفعالات بین مردم به کار میروند، در حالیکه زبانهای
برنامه نویسی همچنین به انسانها اجازه میدهد که از طریق دستورات با ماشینها
ارتباط برقرار کنند. برخی زبانهای برنامه نویسی بوسیله یک دستگاه استفاده
میشوند تا دستگاه دیگری را کنترل کند. برای مثال برنامههای پست اسکریپت(post
script) غالباً توسط برنامه دیگری برای کنترل یک چاپگر و یا نمایشگر ایجاد
میشوند.
ساختارها: زبانهای برنامه نویسی ممکن است ساختارهایی برای تعریف و تغییر داده
ساختارها یا کنترل جریان اجرا داشته باشند.
توان بیانگر: نظریه محاسبات، زبانها را بوسیله محاسباتی که توان بیان آنها را
دارند طبقه بندی میکند. تمام زبانهای "کامل تورینگ" میتوانند مجموعه یکسانی
از الگوریتمها را پیاده سازی کنند.ANSI/ISO SQL و Charity مثالهایی هستند از
زبانهایی که کامل تورینگ نیستند، ولی غالباً زبان برنامه نویسی نامیده
میشوند.
برخی مولفین اصطلاح" زبان برنامه نویسی" را محدود به آنهایی میکنند که
میتوانند تمام الگوریتمهای ممکن را پیاده سازی کنند، گاهی اوقات اصطلاح" زبان
رایانه" برای زبانهای برنامه نویسی محدودتر به کار میرود. زبانهای غیر
محاسباتی، مانند زبانهای مارک آپ(markup) HTML یا گرامرهای قراردادی مثل BNF،
معمولاً زبان برنامه نویسی محسوب نمیشوند. یک زبان برنامه نویسی(که میتواند
کامل تورینگ نباشد) ممکن است در این زبانهای غیر محاسباتی (میزبان) تعبیه
شوند.